Podtynkowe czy natynkowe? Przewody odprowadzające w budownictwie jednorodzinnym.
Podtynkowe czy natynkowe?
Inwestor, świadomy zagrożenia wywołanego skutkami wyładowań atmosferycznych, staje przed dylematem wyboru montażu części instalacji odgromowej jakim są przewody odprowadzające.
Co mówi norma odgromowa
EN 62305-3:2011?
„W celu zredukowania prawdopodobieństwa wystąpienia szkody wskutek przepływu prądu pioruna przez LPS należy rozmieścić przewody w taki sposób, aby od punktu uderzenia do ziemi: istniało kilka równoległych dróg prądowych; długość dróg prądowych była jak najmniejsza…
wg 5.3.1”
Fragment postanowienia ogólnego sugeruje kilka odprowadzających dróg prądowych (przewodów) o stosunkowo krótkiej długości. W budownictwie jednorodzinnym możemy zastosować dwa (lub więcej) przewody o średniej długości 4 metrów. Rozmieszczenie tychże i odległość między nimi również wskazuje norma. Dla każdej klasy ochrony norma preferuje inne wartości: dla budownictwa jednorodzinnego przyjmuje się IV klasę LPS, a w niej odstęp między przewodami co 20 metrów. Jeśli jednak dla domu o długości 12 i szerokości 8 metrów przyjmujemy dwa przewody odprowadzające biegnące wzdłuż przekątnej budynku, to co z ochroną odsłoniętych narożników?
„Zaleca się instalowanie przewodu odprowadzającego – w miarę możliwości – przy każdym odsłoniętym narożniku obiektu.
wg 5.3.3”
Według normy, skutki oddziaływania pioruna dla domu mieszkalnego zakłada:
- przebicie instalacji elektrycznych,
- pożar i zniszczenie materiału;
- uszkodzenie obiektów budowlanych narażonych na uderzenie pioruna lub na jego przepływ prądu;
- awaria zainstalowanych urządzeń elektrycznych i elektronicznych oraz układów (np. odbiorniki TV, komputery, modemy, telefony, itp.)
Dla porównania, w budynkach gospodarstwa rolnego skutki oddziaływania pioruna wpływają na:
- ryzyko pożaru i niebezpieczeństwo napięć krokowych oraz szkód materialnych;
- wtórne ryzyko związane z utratą zasilania elektrycznego
- zagrożenie inwentarza w wyniku braku działania elektrycznych urządzeń wentylacyjnych i urządzeń transportujących paszę itp.
Natynkowy montaż przewodu odprowadzającego, w przeważającej większości wykonywany jest za pomocą uchwytu
z kołkiem (91200205). Na powierzaniach metalowych uchwytem (96300205 lub 95902105) przykręcanych za pomocą wkrętów farmerskich (99910101) z dodatkową podkładką uszczelniającą (99800101) Na rąbku stojącym uchwytem (99600105).
Przyjmuje się odstęp pomiędzy uchwytami od 80-100 cm. W przypadku „kołkowania” ściany z ociepleniem należy zastanowić się nad mostkami termicznymi i uszczelnieniem otworów montażowych.
Zewnętrzny montażu przewodów odprowadzających wpływa przede wszystkim estetykę, która w przypadku budownictwa jednorodzinnego ma pozostaje
do oceny indywidualnej. Wartość katalogowa jednego przewodu odprowadzającego
o długości 4 metrów w wersji materiałowej z aluminium i stali nierdzewnej wynosi 650-800 netto.
Instalacja podtynkowa w swoim założeniu jest umieszczana pod powierzchnią: tynku, styropianu lub wełny mineralnej. Drut odgromowy (80000803) wkładamy do atestowanej rury odgromowej (10400208) następnie układamy w bruździe lub na wierzchu ściany. Ze względu na naprężenia mechaniczne i termiczne podczas wyładowania rurę kotwimy uchwytami typu UD (94800301) co 50 cm. Tego typu montaż przewodów jest bezpieczny dla ludzi, a będąc niewidoczny pozwala unikać konfrontacji z pytaniami natury estetycznej.
„Przewody odprowadzające, nawet jeśli są pokryte materiałem izolacyjnym, nie powinny być instalowane w rynnach lub rurach spustowych wg 5.3.4”
W obu wersjach montażowych przewód odprowadzający zaczyna się na elewacji (spornie: już od złącza rynnowego (90300205), a wieńczy go zacisk probierczy, zwany złączem kontrolnym (91400105). W wersji podtynkowej występuje także obudowa i puszka odgromowa (95000108, 96801408).
Podsumowując: wybór sposobu montażu zależy od preferencji i upodobań inwestora, charakteru budynku i możliwości technicznych. Wybór materiału z którego wykonane są elementy przewodu odprowadzającego to wybór pomiędzy jakością i trwałością, prościej: między akceptacją wcześniej lub później postępującej korozji.
Planowanie i budowanie wymarzonego domu jest pełne dylematów.
Ten rozpięty jest nie tylko między estetyką i praktycznością wybranego rozwiązania, bo w grę wchodzi także bezpieczeństwo mieszkańców. De gustibus non est disputandum ale o bezpieczeństwie decyduje przede wszystkim jakość i trwałość zastosowanych materiałów.
